سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

بنام خدا

تحلیل نتایج نظرسنجی سوالات طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در بستر سامانه مشارکت الکترونیکی دولت

سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

1) مقدمه:

دین مبین اسلام براي منابع طبیعی به عنوان انفال و موهبت الهی، اهمیـت زیـادي قائـل شـده و در آیـاتی از کـلام نورانی کتاب آسمانی به موضوع مهم منابع طببیعی و مواردي چون رشـد و رویـش گیاهـان، اسـتفاده انسـان از ایـن نعمتها، اثرات زندگی بخش آب در کره زمین و ... اشاره گردیده و از انسانها خواسته شده اسـت تـا ضـمن بهـره گیري از موهبت گرانقدر درختان و منابع طبیعی، در آفرینش هستی تدبر و تفکـر نماینـد. همچنـین  در بسـیاري از احادیث و روایات ضمن ترغیب و تشویق غرس نهال، آن را در زمره اعمـال صـالح برشمرده و بـه مراقبـت از درختان بسیار توصیه گردیده و هر گونه قطع درختان و آسیب رساندن به درختان، مذمت و نکوهش شده است.

مقام معظم رهبري، حضرت آیت االله خامنه اي همواره تاکید فراوانی در حفظ و توسعه جنگلها و فضاي سبز داشته اند. ایشان در در ارتباط با اهمیت فضاي سبز و پوشش گیاهی میفرمایند که بسیاري از عوارض ناشی از ریزگردها و آلودگی هوا و ناسالم بودن هواي شهرها به دلیل کمبود پوشش گیاهی است و با توجه به موقعیت اقلیمی و گستردگی مناطق کویري در کشور، حفظ پوشش گیاهی اهمیت مضاعفی دارد. ایشان به زیبایی فرمودند که فرهنگ منابع طبیعی باید به معارف عمومی تبدیل شود.

جنگلهاي کشور با مساحتی حدود 3/14 میلیون هکتار که در پنج ناحیه رویشی شامل ناحیه رویشی هیرکانی، ناحیه رویشی ارسبارانی، ناحیه رویشی ایران -  تورانی، ناحیه رویشی خلیج فارس - عمانی و ناحیه رویشی زاگرسی وجود دارد از مواهب و نعمات خداوندي محسوب گردیده و از عرصه هاي مهم فعالیت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداري کشور میباشد.

با تصویب و ابلاغ قانون افزایش بهره وري از سوي مجلس شوراي اسلامی و تأکید ماده 15  قانون در خصوص افزایش سرانه جنگل در کشور از 17/0 به 25/0 هکتار نشان دهنده اهمیت موضوع و دغدغه مردم و مسئولین در این زمینه است.

امروزه نقش و اهمیت مشارکت مردم در حفظ و توسعه جنگلهاي طبیعی و دست کاشت در دنیا و همچنین در کشور عزیزمان به خوبی اثبات شده است و به نظر میرسد که هر گونه جنگلکاري پایدار بدون مشارکت مردم امکان پذیر نیست.

لذا با توجه به آموزههاي دینی ما و تاکیدات فراوان مقام معظم رهبري، حفظ و توسعه جنگلها و فضاي سبز و پوشش گیاهی، با مشارکت مردم براي همه دستگاههاي ذیربط یک تکلیف میباشد.

هدف از اجراي طرح:

* ارتقا فرهنگ منابع طبیعی و تبدیل آن به فرهنگ و معارف عمومی

* احیاي جنگلهاي موجود
* توسعه جنگل

* ایجاد بوستانهاي جنگلی
* توسـعه زراعـت چـوب

* کاهش گازهاي گلخانهاي از طریق ترسیب کربن
* افزایش سرانه جنگل

مدت اجراي طرح:

این طرح براي اجرا در یک بازه زمانی 4 ساله از سال 1402 لغایت 1405 تدوین شده و مقرر است تا در هر سال 250 میلیون اصله نهال در کشور کاشته شود. مقدمات اجرایی در خصوص تامین نهال مورد نیاز از سال 1401 آغاز گردیده است.

ضرورت اجراي طرح:

* دستیابی به اهداف چشم انداز افق 1404 کشور ابلاغی مقام معظم رهبري

* اجراي دستور ریاست محترم جمهور مبنی بر استفاده از حداکثر توان کشور براي افزایش

* اجراي تکالیف قانون افزایش بهره وري در بخش کشاورزي و منابع طبیعی

* اجراي تکالیف مربوط به قانون هواي پاك

* عمل به تعهدات کشور مرتبط با کنوانسیون هاي بین المللی تغییرات اقلیمی ، مقابله با بیابان زایی ، حفظ تنوع زیستی

اثرات اجراي طرح:

* کاهش آلودگی هوا از طریق توسعه سرانه پوشش جنگلی و فضاي سبز

* تامین بخشی از مواد اولیه صنایع چوب و کاغذ و نیاز چوبی کشور

* ظرفیت سازي براي مدیریت جامع حوزه هاي آبخیز و اکوسیستم هاي طبیعی

* ایجاد عزم ملی بر احیاي منابع طبیعی و ارتقاء بخشیدن به فرهنگ عمومی و جلب مشارکت

* حفاظت منابع آب و خاك و ذخایر ژنتیکی گیاهی و جانوري

* بازسازي و احیاي مناطق تخریب یافته اکوسیستم هاي جنگلی

* کنترل و مقابله با گردو غبار و با بیابانزایی

* ایجاد بستر هاي تفرجی براي توسعه گردشگري و طبیعت گردي

* ظرفیت سازي و توانمندسازي و ارتقاي معیشت جوامع محلی

پیش نیازهاي اجراي طرح در کشور:
* فرهنگ سازي و اطلاع رسانی موثر
* نهادینه نمودن مشارکت و همکاري تمامی نهادها و ارگانهاي دولتی و غیر دولتی
* حمایت و پشتیبانی مالی- اعتباري بخش خصوصی در قبال مسئولیت اجتماعی صنایع و کارخانجات
* اجراي طرح مبتنی بر مطالعات ارزیابی توان سرزمین جهت جنگل کاري و توسعه جنگل
* جلب مشارکت مردم در نظارت بر اجراي مناسب طرح
* شناسایی اراضی مستعد براي توسعه جنگلکاري مبتنی بر سیستم هاي اطلاعات جغرافیایی و رقومی
* اصلاح و تسهیل ضوابط، شرایط و قوانین موجود براي ارتقاء سطوح مشارکت مردمی
* تشکیل ستاد متشکل از بخشهاي مرتبط با برنامه
* بازسازي و بروزرسانی نهالستانهاي دولتی براي استفاده حداکثري از ظرفیت اسمی تولید نهال

محدودیتها ي اجراي طرح:
* داوطلبانه بودن مشارکت سازمانها و دستگاه هاي دولتی در طرح
* استقبال اندك مشارکت کنندگان در مراقبت و نگهداري از نهالهاي کاشته شده
* خشکسالی ها و آشفتگی در الگو هاي بارشی کشور
* محدود بودن منابع اعتباري خصوصا در موضوع ایجاد زیرساختهاي اجراي طرح

2) چارچوب نظرسنجی اجرا شده:

3) پرسشهای نظرسنجی:

3-1) مخاطب گرامی، میزان آشنایی شما با "طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت" چقدر است؟ 

3-2) به نظر شما، مشارکت مردم در "طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت" تا چه اندازه در حفظ محیط زیست موفقیت‌آمیز بوده است؟

4) نتیجه نظرسنجی:

این بخش شامل گزارش آماری و گزارش تحلیلی است. در گزارش آماری، جدول داده های شرکت در نظرسنجی
در مدت زمان نظرسنجی مشاهده میشود و سپس به تحلیل میانگین رضایت کاربران میپردازیم.

4-1) گزارش آماری

داده های این گزارش از سامانه نظرسنجی میزخدمت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشورگردآوری شده است.

سوال 1: مخاطب گرامی، میزان آشنایی شما با "طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت" چقدر است؟ 

سوال 2: به نظر شما، مشارکت مردم در "طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت" تا چه اندازه در حفظ محیط زیست موفقیت‌آمیز بوده است؟

4-2) نمودار و تحلیل آماری

1) 24 درصد شرکت کنندگان آشنایی کمی با طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت داشته اند و 43 درصد شرکت کنندگان آشنایی متوسطی با طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت داشته اند و 31 درصد شرکت کنندگان آشنایی زیادی با طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت داشته اند.

2) 20 درصد شرکت کنندگان میزان حفظ محیط زیست با اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت را کم ارزیابی کرده اند و 51 درصد شرکت کنندگان میزان حفظ محیط زیست با اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت را متوسط ارزیابی کرده اند و 29 درصد شرکت کنندگان میزان حفظ محیط زیست با اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت را زیاد ارزیابی کرده اند.

3) با توجه به اینکه 24 درصد شرکت کنندگان، آشنایی کمی با طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت داشته اند، ضروریست که فرهنگ سازي و اطلاع رسانیموثرتری نسبت به آشنایی آحاد مردم در این زمینه انجام گیرد.

4) با توجه به اینکه 20 درصد شرکت کنندگان میزان حفظ محیط زیست با اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت را کم ارزیابی کرده اند، لازم و ضروریست که اثرات مفید این طرح در محیط زیست به آحاد مردم اطلاع­رسانی گردد.

بهرحال سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با دنبال نمودن:

استراتژي ها و سیاستهاي راهبردي اجراي طرح:
* اعمال مدیریت علمی در کاشت نهال و حفظ آن
* توسعه مناطق تفرجگاهی، پارکهاي جنگلی و بوستانهاي روستایی و ایجاد محیطهاي تفرجی، تفریحی
و پژوهشی و ساماندهی آن به منظور گذراندن اوقات فراغت عموم مردم
* توسعه و نگهداري فضاي سبز با هدف دستیابی به استانداردهاي جهانی در کاهش میزان فرسایش
خاك، رواناب و رسوب، کاهش گازهاي گلخانه اي
* تامین امنیت غذایی و امنیت زیستی
* دستیابی به امر حفاظت از گونههاي منحصر به فرد از طریق احداث ذخیره گاه هاي جنگلی
* واگذاري امور به بخشهاي خصوصی،  جوامع محلی علاقمند و احاله مدیریت طبق ضوابط و مقررات موجود
* استفاده حداکثري از منابع و امکانات دولتی و بخش خصوصی و نیز تلاش در ارائه خدمات فنی به بخشهاي خصوصی علاقمند در امر توسعه جنگل
* تأمین میزان چوب مورد نیاز مصارف کشور از طریق توسعه زراعت چوب
* کاستن از فشار بیرویه وارده به عرصههاي جنگلی براي تأمین چوب
* ایجاد فرصتهاي شغلی جدید
* ارتقاء سطح مشارکت مردم از طریق فعالیتهاي اشتغالزا در طرحهاي منابع طبیعی
* کمک به امر دستیابی به حفاظت و صیانت پایدار از جنگلهاي طبیعی کشور
* کاهش سطوح تخریب شده و در حال فرسایش از طریق جنگل کاري
* استفاده از امکانات دولتی و بخش خصوصی به منظور گسترش فرهنگ درختکاري
* بکارگیري فناوریهاي نوین در امر تولید نهال
* احاله مدیریت نهالستان هاي دولتی به بخش خصوصی با نظارت مستمر و برنامه ریزي کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت سعی دارد به اهداف طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت دستیابی پیدا نماید.